با مجله اینترنتی گلثمین در یک مطلب تازه از احکام،اعمال و دانستنیهای مذهبی همراه باشید :
رساله حضرت آیه الله العظمى امام خمینی
احکام وقف
2676 اگر کسى چیزى را وقف کند، از ملک او خارج مىشود و خود او و دیگران نمىتوانند آن را ببخشند یا بفروشند و کسى هم از آن ملک ارث نمىبرد، ولى در بعضىاز موارد که در مساله و گفته شد، فروختن آن اشکال ندارد.
2677 لازم نیست صیغه وقف را به عربى بخوانند بلکه اگر مثلا بگوید خانه خود را وقف کردم، وقف صحیح است و محتاج به قبول هم نیست، حتى در وقف خاص.
2678 اگر ملکى را براى وقف معین کند و پیش از خواندن صیغه وقف پشیمان شود یا بمیرد، وقف درست نیست.
2679 کسى که مالى را وقف مىکند باید براى همیشه وقف کند پس اگر مثلا بگوید این مال تا ده سال وقف باشد و بعد نباشد و یا بگوید این مال تا ده سال وقف باشد و بعد تا پنجسال وقف نباشد و بعد دوباره وقف باشد باطل است، وبه احتیاط واجب باید وقف از موقع خواندن صیغه باشد، پس اگر مثلا بگوید این مال بعد از مردن من وقف باشد، چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده اشکال دارد.
2680 وقف در صورتى صحیح است که مال وقف را به تصرف کسى که براى او وقف شده یا وکیل، یا ولى او بدهند ولى اگر چیزى را بر اولاد صغیر خود وقف کند و به قصد این که آن چیز ملک آنان شود از طرف آنان نگهدارى نماید، وقف صحیح است.
2681 اگر مسجدى را وقف کنند بعد از آن که واقف به قصد واگذار کردن، اجازه دهد که در آن مسجد نماز بخوانند همین که یک نفر در آن مسجد نماز خواند وقف درست مىشود.
2682 وقف کننده باید مکلف و عاقل و با قصد و اختیار باشد و شرعا بتواند در مال خود تصرف کند. بنابر این سفیهى که در حال بالغ بودن سفیه بوده یا حاکم شرع او را از تصرف در اموالش جلوگیرى کرده، چون حق ندارد در مال خود تصرف نماید، اگر چیزى را وقف کند صحیح نیست.
2683 اگر مالى را براى کسانى که به دنیا نیامدهاند وقف کند، درست نیست، ولى وقف براى اشخاصى که بعضى از آنها به دنیا آمدهاند صحیح و آنها که به دنیا نیامدهاند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک مىشوند.
2684 اگر چیزى را بر خودش وقف کند مثل آن که دکانى را وقف کند که عایدى آن را بعد از مرگ او خرج مقبرهاش نمایند صحیح نیست، ولى اگر مثلا مالى را بر فقرا وقف کند و خودش فقیر شود مىتواند از منافع وقف استفاده نماید.
2685 اگر براى چیزى که وقف کرده متولى معین کند، باید مطابق قرار داد او رفتار نمایند و اگر معین نکند، چنانچه بر افراد مخصوصى مثلا بر اولاد خود وقف کرده باشد، راجع به چیزهایى که مربوط به مصلحت وقف است که در نفع بردن طبقات بعد نیز دخالت دارد اختیار با حاکم شرع است، و راجع به چیزهایى که مربوط به نفع بردن طبقه موجود است اگر آنها بالغ باشند اختیار با خود آنان است و اگر بالغ نباشند اختیار با ولى ایشان است، و براى استفاده از وقف اجازه حاکم شرع لازم نیست.
2686 اگر ملکى را مثلا بر فقرا یا سادات وقف کند، یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد در صورتى که براى آن ملک متولى معین نکرده باشد، اختیار آن با حاکم شرع است.
احکام وقف
2687 اگر ملکى را بر افراد مخصوصى مثلا بر اولاد خود وقف کند که هر طبقهاى بعداز طبقه دیگر از آن استفاده کنند چنانچه متولى ملک آن را اجاره دهد و بمیرد در صورتى که مراعات مصلحت وقف یا مصلحت طبقه بعد را کرده باشد، اجاره باطل نمىشود. ولى اگر متولى نداشته باشد، و یک طبقه از کسانى که ملک بر آنها وقف شده آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند، در صورتى که طبقه بعد اجازه نکنند اجاره باطل مىشود و در صورتى که مستاجر مال الاجاره تمام مدت را داده باشد مال الاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدت اجاره را از مال آنان مىگیرد.
2688 اگر ملک وقف خراب شود، از وقف بودن بیرون نمىرود.
2689 ملکى که مقدارى از آن وقف است و مقدارى از آن وقف نیست اگر تقسیم نشده باشد، حاکم شرع یا متولى وقف مىتواند با نظر خبره سهم وقف را جدا کند.
2690 اگر متولى وقف خیانت کند و عایدات آن را به مصرفى که معین شده نرساند، چنانچه براى عموم وقف نشده باشد، در صورت امکان حاکم شرع باید بهجاى او متولى امینى معین نماید.
2691 فرشى را که براى حسینیه وقف کردهاند نمىشود براى نماز به مسجد ببرنداگرچه آن مسجد نزدیک حسینیه باشد.
2692 اگر ملکى را براى تعمیر مسجدى وقف نمایند چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمى رود که تا مدتى احتیاج به تعمیر پیدا کند در صورتى که غیر از تعمیر احتیاج دیگرى نداشته باشد و عایداتش در معرض تلف و نگهدارى آن لغو و بیهوده باشد، مىتوانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدى که احتیاج به تعمیر دارد برسانند.
2693 اگر ملکى را وقف کند که عایدى آن را خرج تعمیر مسجد نمایند و به امام جماعت و به کسى که در آن مسجد اذان مىگوید بدهند، در صورتى که بدانند که براى هر یک چه مقدار معین کرده، باید همان طور مصرف کنند، و اگر یقین نداشته باشند، باید اول مسجد را تعمیر کنند و اگر چیزى زیاد آمد بین امام جماعت و کسى که اذان میگوید به طور مساوى قسمت نمایند و بهتر آن است که این دو نفر در تقسیم با یکدیگر صلح کنند.
