نقد و بررسی فیلم شهر موش ها 2

خلاصه داستان :

موش های فیلم « شهر موش ها 2 » در قسمت دوم همگی بزرگ شده اند و دارای فرزند و خانواده می باشند. معلم جدید مدرسه هم که جایگزین معلم فداکار قسمت قبل شده وظیفه آموزش دادن به بچه موش ها را دارد اما نگرانی از وجود ” اسمشو نبر ” کماکان در شهر موش ها وجود دارد. کُپُلک و مشکی و صورتی که به شدت کنجکاو کشف دنیای پیرامونشان هستند بطور اتفاقی بچه گربه ای را پیدا می کنند که داخل سبدی قرار داده شده و در رودخانه رها شده است. آنها تصمیم می گیرند از این ” بچه اسمشو نبر ” مراقبت کنند اما …

کارگردان :

مرضیه برومند : متولد سال 1330 در تهران و فارغ التحصیل کارشناسی هنرهای نمایشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران می باشد. بیشتر فعالیت های مرضیه برومند در سینما و تلویزیون شامل ساخته هایش برای کودکان و نوجوان می باشد که از جمله معروف ترین آنها می توان به « شهر موش ها » و « خونه مادربزرگه » اشاره کرد. مرضیه برومند از معدود کارگردانان ایرانی است که در طی سالهای فعالیتش همواره به سینمای کودک و نوجوان توجه ویژه ای داشته است.

درباره فیلم « شهر موش ها 2 » : 

« شهر موش ها 2 » را باید بطور کامل متمایز از آنچه که در سالهای جنگ مشاهده کرده بودیم دسته بندی کرد. شاید پیش از تماشای فیلم باید این مسئله را ذکر کنم که « شهر موش ها 2 » شاید شخصیت ها و فضای آشنایی برای مخاطبین میانسال فیلم داشته باشد اما از لحاظ فرم و روایت، اثری مستقل است.

اولین نکته ای که در « شهر موش ها 2 » جلب توجه می کند، بزرگ شدن موش های مدرسه است که حالا ازدواج کرده اند و فرزندانی هم دارند. البته این گذشت زمان سبب نشده تا این شخصیت ها تکه کلامها و بامزگی خود را از دست داده باشند و خوشبختانه تماشاگرانی که قسمت اول این فیلم را بخاطر می آورند، به راحتی می توانند از شخصیت های قدیمی این مجموعه و شوخی های بامزه شان لذت ببرند.

شهری که موش ها در آن قرار دارند نیز در قسمت دوم دستخوش تغییرات بسیاری شده است. اگرچه شهر آرمانی که موش ها در قسمت اول به آن رسیده اند هرگز بسط داده نشد اما در قسمت دوم این شهر بطور کامل به مخاطب معرفی می شود و ما قادر هستیم تا زندگی روزمره موش ها را در آن ببینیم. جامعه ای که مرضیه برومند در « شهر موش ها 2 » ترسیم کرده ، جامعه ای آرمانی است که البته از لحاظ جزییات چندان ارتباطی به ما به ازای بیرونی و در واقع نمونه ایرانی اش ندارد. در مدرسه این جامعه موزیکال، موسیقی تدریس می شود، خانمی در رستوران پیانو نواخته و آواز می خواند و بسیاری از اتفاقات دیگر که مطمئنا بسیار کمک خواهد کرد که این اثر چنانچه به بازار بین المللی راه پیدا کرد بتواند به راحتی با مخاطبین خارجی اش ارتباط برقرار کند.

طراحی صحنه و شخصیت ها یکی از ویژگی های مثبت « شهر موش ها 2 » می باشد که به نظر می رسد پس از گذشت نزدیک به 30 سال از ساخت قسمت اول، به پختگی کامل رسیده باشد. خوشبختانه مرضیه برومند در ساخت فیلم از بروزترین متد فیلمبرداری روز دنیا استفاده کرده و دیگر شاهد نماهای ثابت با انبوهی از شخصیت ها در یکجا نیستیم. مسلما طراحی این دکور عظیم و رنگ بندی های شاد آن ارزش بارها دیدن اثر را دارد.

همچنین باید به موسیقی و آوازهای فیلم نیز اشاره کرد که کماکان با کیفیت هستند و می توانند برای بچه های این دوران که با انواع و اقسام آثار کودکانه موزیکال خارجی مواجه هستند جذابیت داشته باشد. موسیقی های جذاب فیلم « شهر موش ها 2 » را جناب بهرام دهقانیار ساخته است.

اما « شهر موش ها 2 » دارای ضعف هایی هم هست که دقیقا در جایی قرار دارد که کمتر کسی انتظارش را داشت یعنی فیلمنامه و کارگردانی. متاسفانه فیلمنامه « شهر موش ها 2 » چیزی بیشتر از چند موسیقی زیبا و دوست داشتنی و یکی دو شوخی کلاسیک که به لطف پرداخت مناسب شخصیت های « شهر موش ها » در 30 سال پیش صورت گرفته است، نیست. داستان فیلم هیچ ویژگی بروزی برای ارتباط برقرار کردن با مخاطبش ندارد و شخصیت های جدید داستان نظیر مشکی و صورتی و کُپُلک هم قادر نیستند تا داستان خسته کننده فیلم را برای تماشاگر فیلم جذاب تر کنند. شاید در این میان تنها شخصیت جدید ” کورولموش ” باشد که حضور کوتاه مدتش در داستان موثر است.

به همه اینها باید نسخه جدید ” اسمشو نبر ” هم اضافه کرد که بطور کامل در تضاد با نمونه کلاسیکش قرار دارد و دقایقی که در تصویر حضور دارد براحتی مخاطبش را ناامید می کند. تعداد ” اسمشو نبر” در نسخه جدید به 3 افزایش پیدا کرده و اینبار آواز می خواند و صحبت هم می کند. در کنار این تغییرات ملایمی که مرضیه برومند در ” اسمشو نبر ” وارد کرده و به نظر نمی رسد که چندان آزاردهنده باشد، یکی دو اتفاق عجیب و غریب هم درباره این شخصیت در جریان داستان رخ می دهد که جای تعجب فراوان دارد. اینکه ” اسمشو نبرها ” در جریان فیلم مشروب خورده و مست می شوند و همچنین در دقایقی از فیلم به کشیدن قلیان مبادرت می ورزند، اتفاقی هست که حتی در دنیا نیز کمتر مشاهده می شود که در فیلمی عروسکی یا متعلق به دنیای کودکان وجود داشته باشد چه برسد به کشور خودمان! نکته جالب اینکه در دقایقی از فیلم ” اسمشو نبرها ” پس از خوردن مشروبات الکلی تلو تلو خورده و حسابی مست بودنشان را به رخ تماشاگر می کشند که به نظر نمی رسد تماشای این صحنه ها برای کودکان اتفاق خوشایندی باشد.

به همه اینها باید مبارزه نهایی موش ها با ” اسمشو نبرها ” را هم اضافه کرد که این یکی در مقایسه با نمونه کلاسیک یک پسرفت قابل توجه محسوب می شود. شاید مرضیه برومند با طراحی این مبارزه نهایی سعی کرده تا مخاطبین نسل جدید سینما را راضی نگه دارد و این موضوع قابل تحسین است اما این فرم اجرای ایده هاست که باعث می شود اثر قابل تحسین باشد یا خیر و درباره « شهر موش ها 2 » مشخصاً این ایده ها به شکست انجامیده است.

مرضیه برومند در مبارزه نهایی مغلطه ای از آثار اکشن روز هالیوود را بکار گرفته که اشاره آشکار به فیلم « ماتریکس » و صحنه معروف خمیدگ

ی کیانو ریوز یکی از آنهاست. به درستی مشخص نیست که چه عاملی باعث شده تا مرضیه برومند که بهتر از هرکس دیگری می داند ” اسمشو نبر ” حداقل در اسم یک گربه هست، در مبارزه پایانی به یک انسان با رفتارهای کاملا انسانی تبدیل شده و سوار بر ماشین(!) به این سو و آن سو برود. مبارزه نهایی « شهر موش ها 2 » از جهت جلوه های ویژه قابل تحسین است ( به نظر می رسد که تکنولوژی استفاده از طناب و حذف پس زمینه بالاخره توانسته به سینمای ایران هم راه پیدا کند، هرچند که « شهر موش ها 2 » بطور کامل از آن استفاده نکرده است ) ، اما از لحاظ فرم اجرا مسلما بسیاری از مخاطبین قدیمی فیلم را ناامید خواهد کرد چراکه ابداً ارجینال نیست و کمتر نشانی از خلاقیت های قسمت اول در آن مشاهده می شود.

در نهایت این سوال پیش می آید که آیا « شهر موش ها 2 » اثری است که باید آن را دید یا خیر؟ پاسخ من قطعا بله است. « شهر موش ها 2 » علی رغم تمام ضعف هایی که دارد ، اثری شاد و مفرح برای کودکان و حتی بزرگسالان محسوب می شود که می تواند در میان اکران انبوهی از فیلمهای سیاه داخلی که تعدادشان هر روز افزایش پیدا می کند، اتفاق ویژه ای باشد. « شهر موش ها 2 » اثر موزیکال و شاد است که کمکتان می کند احساس خوبی داشته باشید و برای مدتی از مشکلات زندگی مبرا باشد.

« شهر موش ها » به فاصله زیاد، یکی از دیدنی ترین آثار سینمای ایران در سال جاری است که از لحاظ تکنیکی در جایگاه قابل توجهی قرار دارد و شوخی های فیلم هم اغلب گرفته است. تنها نکته ای که رعایتش برای مخاطب به جهت لذت بردن از فیلم اجباری می باشد این است که ابدا فیلم را با نسخه قبلی اش مقایسه نکنید!

منتقد : میثم کریمی                                                      

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگیرد قانونی می شود.

به جامعه مجازی سایت مووی مگ بپیوندید و دوستان سینمایی جدید پیدا کنید!

نام فیلم : شهر موش ها 2 

کارگردان : مرضیه برومند

فیلمنامه : فرهاد توحیدی

تهیه کنندگان : علی سرتیپی ، منیژه حکمت