نقد و بررسی فیلم تمشک

خلاصه داستان :

حمید و هما زوج ناباروری هستند که به تازگی تصمیم گرفته اند با استفاده از راه اجاره رحم، صاحب فرزندی شوند. این دو پس از مشاوره با پزشک معالجشان، به زنی به نام رضوان برخورد می کنند که دارای زندگی نامساعدی است و همسر از کار افتاده ای دارد. رضوان می پذیرد که میزبان جنین این زوج باشد اما در ادامه، در یک تصادف هما کشته می شود و حمید نیز دچار فراموشی می گردد و…

کارگردان :                                                                                                                          

سامان سالور : متولد سال 1355 در شهر بروجرد می باشد و فارغ التحصیل رشته کارگردانی از دانشگاه سوره است. سالور فعالیت حرفه ای خود را با دستیاری بهرام بیضایی در فیلم « سگ کشی » آغاز کرد و پس از مدتی خودش به حرفه کارگردانی وارد شد. اولین ساخته سالور فیلم « ساکنین سرزمین سکوت » نام داشت اما فیلم بعدی او به نام « چند کیلو خرما برای مراسم تدفین » نام او را بر سر زبانها انداخت. این فیلم توانست جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم لوکارنو را بدست بیاورد و همچنین موفق به دریافت جایزه یوزپلنگ طلایی در این جشنواره شود . « تمشک » ششمین تجربه کارگردانی سامان سالور در سینماست.

درباره فیلم « تمشک » :

« تمشک » با موضوع رحم اجاره ای که دستمایه ساخت آثار زیادی در سالهای اخیر در صدا و سیما شده، روانه سینما شده است اما با فیلمنامه ای که می خواسته متفاوت باشد اما در اجرا به مشکل برخورده است. سامان سالور در « تمشک » قصه گویی را برای روایت داستانش انتخاب کرده اما در چیدمان پازل های داستان در کنار یکدیگر به حدی ضعیف عمل کرده که فیلمنامه « تمشک » به ضعیف ترین بخش فیلم مبدل شده است.

فیلم با تصادف حمید و هما آغاز می شود؛ تصادفی که بسیار خام و با جلوه های ویژه ضعیف به تصویر کشیده شده و سرآغاز اتفاقات بی ارتباط فیلم به یکدیگر است. در این سکانس هما کشته می شود و حمید بطور شگفت انگیزی دچار فراموشی می گردد؛ آن هم فراموشی که ابدا پریشان احوالی را به دنبال ندارد و ظاهرا در سلامت کامل تنها حافظه فرد دچار ایراد شده است.

داستان « تمشک » با این شروع ناامید کننده، در ادامه داستان نیز وضعیت بهتری را به خود نمی بیند. سلسه اتفاقاتی که قرار است با در کنار هم قرار گفتن و ارتباط دادن آنها به یکدیگر، پیکیره یک اثر سینمایی خلق گردد، در « تمشک » معنا و مفهوم مشخصی ندارد و کارگردان با تصمیمش مبنی بر روایت غیر خطی داستانش مشکلات این فیلمنامه را دوچندان کرده است.

در « تمشک » اتفاقاتی رخ می دهد که پاسخ مناسبی برای آنها داده نمی شود و همین ایرادات متوالی باعث می شود تا از جذابیت اثر کاسته شود. فیلم هرگز پاسخ نمی دهد که چرا فراموشی حمید در ادامه داستان به یکباره برطرف می گردد و یا جنین زنده در بدن رضوان به یکبار بیکار می شود و دوباره بی دلیل بر مادرش لگد می زند! اتفاقاتی از این دست در « تمشک » کم تعداد نیستند.

انتخاب لوکشین فیلم و ارتباط آن با داستان نیز نامشخص است. سالور برای ساخت « تمشک » دوربین را به شمال کشور برده است اما هرگز فیلم نشانی از زندگی افراد در شمال را به تصویر نکشیده و اصلا دلیلی برای تاکید فیلمساز بر وقوع رخدادهای داستان در شمال کشور وجود ندارد. شاید سالور قصد داشته از رحم اجاره ای و حفظ آبرو در منطقه ای کوچک صحبت کند که در آن همه افراد یکدیگر را می شناسند، اما حتی این توجیه یک خطی هم در تشریح دلیل رخداد حوادث فیلم در لوکشین شمال وجود ندارد و می شد این داستان در هر نقطه دیگری از کشور روایت شود.

در میان بازیگران فیلم تنها بازی سمیرا حسن پور در نقش رضوان است که روان و با وسواس انجام گرفته است. مهدی پاکدل بازی ضعیف و ناامید کننده ای در نقش حمید داشته است و نیکی کریمی نیز وضعیتی مشابه او و در لحظاتی حتی بدتر را تجربه کرده است. مهران احمدی نیز حضور درخشانی در فیلم نداشته.

پایان بندی فیلم نیز عجیب و غیرمنتظره و بی منطق است. در حالی که اجزای فیلمنامه « تمشک » با تمام مشکلاتش، تماشاگر را به سکانس نسبتا معقول آخر سوق می دهد، به یکباره اتفاقی در پایان داستان رخ می دهد که باعث شگفتی مخاطب می گردد و در مجموع بطور خلاصه می توان گفت که پایان بندی « تمشک » مهر تاییدی است بر اجرای نادرست فرم قصه گویی توسط سامان سالور که به نظر می رسد باید در ساخته بعدی اش ( چنانچه فرصت اکران پیدا کند! ) توجه ویژه ای به فیلمنامه و علت و معلول داشته باشد تا اثری اینچنین آشفته در روایت مواجه نباشیم.

منتقد : میثم کریمی                                                      

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگیرد قانونی می شود.

به جامعه مجازی سایت مووی مگ بپیوندید و دوستان سینمایی جدید پیدا کنید!          

نام فیلم : تمشک

کارگردان : سامان سالور

فیلمنامه : سامان سالور

تهیه کننده : ساسان سالور و مؤسسه فرهنگی پژواک سکوت

مدیر فیلمبرداری: محمود کلاری

بازیگران : مهدی پاکدل، نیکی کریمی، مهران احمدی و سمیرا حسن پور