دانستنی‌هایی از تلویزیون‌های اینترنتی ایران

هفته نامه تماشاگران امروز – علی سیف اللهی: عادل فردوسی پور غایب بزرگ تلویزیون در شب های فوتبالی یورو 2016 است. او همه این روزها مشغول ساخت یک برنامه اینترنتی بود، برنامه «هت تریک». برنامه ای شبیه «مجله جام باشگاه های اروپا» که سال ها پیش از شبکه سه پخش می شد؛ تا حدودی شبیه «فوتبال 120» خودش در شبکه ورزش.

برنامه ای که یاران قدیمی اش در «نود» و «فوتبال 120» مثل محمد حسین میثاقی و حمید محمدی آن را می گردانند اما کمتر کسی اسم «هت تریک» را شنید چون این اولین برنامه اولین تلویزیون اینترنتی ایران بود. تلویزیونی به نام «آیو» که کارش را از شش ماه پیش شروع کرده و قرار است به همراه چهار تلویزیون اینترنتی دیگر در رسانه های ایران انقلاب کنند. این گزارش، از فعالیت های این تلویزیون های اینترنتی یا IPTV رمزگشایی می کنند.

داستان تلویزیون های اینترنتی را باید از دو اصل قانون اساسی شروع کرد؛ از دو اصل 44 و 175. اصل 44 قانون اساسی که به اصل خصوصی سازی معروف است، دولت را موظف می کند 80 درصد از سهام بخش های دولتی را به بخش خصوصی واگذار کند اما در این اصل بعضی از مراکز، نهادها و سازمان های دولتی از خصوصی سازی مستثنی شده اند. یکی از آنها صدا و سیما است؛ سازمانی که طبق اصل 175 قانون اساسی، نظارت بر آن در اختیار دولت بوده و تاسیس فرستنده پخش برنامه های رادیویی و تلویزیونی در هر نقطه از کشور در «انحصار» این سازمان عریض و طویل است.

این قانون یعنی هیچ تلویزیون خصوصی تاسیس نخواهد شد، مگر زیر نظر صدا و سیما، هیچ شبکه خصوصی راه اندازی نمی شود، مگر زیر نظر تلویزیون. به خاطر همین بود که اوایل پاییز سال گذشته وقتی خبر رسید که قرار است یک تلویزیون کابلی در ایران راه بیفتد، یک پای ماجرا باز هم صدا و سیما بود.

مهر ماه 94 مهدی داوری، تهیه کننده فیلم های «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو»، «جرم»، «پل چوبی» و … اعلام کرد با عقد قرارداد رسمی با صدا و سیما قصد دارد اولین شبکه تلویزیونی کابلی وابسته به بخش خصوصی ایران را راه اندازی کند؛ همان تلویزیونی که در دنیا آن را به نام IPTV می شناسند. بعد از فراخوان تلویزیون برای اجرای این پروژه پنج شرکت برگزیده و موظف شدند که کار پروژه IPTV را شروع و اجرایی کنند. کنسرسیوم سه شرکت بزرگ تامین کننده پهنای باند اینترنت کشور (یعنی شرکت های شاتل، های وب و پارس آنلاین) هم این پنج شرکت را یاری خواهند کرد.

البته شرکت هایی در حوزه تبلیغات و گزینه های دیگر هم کم کم در طول مسیر به آنها اضافه خواهند شد تا این پروژه ملی را اجرا کنند. در طول این مدت هم صدا و سیما یک مرکز تنظیم مقررات تشکیل داده که برای حوزه فعالیت های IPTV قانون گذاری کند. این یعنی IPTV ضوابط صدا و سیما را کاملا رعایت خواهد کرد.

IPTV یا «تلویزیون پروتکل اینترنت» سیستمی است که در آن با استفاده از اینترنت روی یک زیرساخت شبکه مثل ADSL، خدمات تلویزیون دیجیتال ارائه می شود. این خدمات می تواند توسط یک اتصال پهنای باند وسیع در اختیار کاربر قرار بگیرد. در واقع شما با یک «تلویزیون اینترنتی» روبرو هستید. در سال های اخیر اما IPTV دوران درخشانی را در جهان تجربه می کند. بسیاری از تلویزیون های دنیا سیگنال های خود را کم کم از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار می دهند و در بعضی نقاط دنیا حتی IPTV رایگان عرضه و هزینه ها با تبلیغات و روش های دیگر جبران می شوند.

برای دسترسی به این تلویزیون ها به اینترنتی پر سرعت نیاز است که گیرنده های تلویزیونی را به سرور و فرستنده اصلی مرتبط کند. در ایران اما به خاطر کامل نبودن شبکه فیبر نوری، IPTV مجبور هستند از سیستم دیگری استفاده کنند. در واقع برای دریافت برنامه IPTV باید یک ستاپ باکس تهیه کرد. این ستاپ باکس باید به مودم ADSL متصل باشد تا بتواند با استفاده از اینترنت با سرور مرکزی ارتباط برقرار کند. تلویزیون های هوشمند یا Smart TV ها هم بدون نیاز به ستاپ باکس ها می توانند از طریق کابل به مودم وصل شوند و از خدمات IPTV استفاده کنند.

در فضای گوشی های موبایل هم این کار از طریق Network امکان پذیر است. احتمالا یکی از اصلی ترین نگرانی های شما درباره دریافت برنامه های IPTV این است که آیا با وضعیت فعلی خدمات و سرعت اینترنت، این تلویزیون می تواند موفق شود یا نه. پاسخ گردانندگان تلویزیون های اینترنتی کمی از نگرانی ها را برطرف می کند؛ آنها می گویند منظور ما از اینترنتی که الان داریم، محتوایی است که از سرورهای خارج کشور تامین می شود و در واقع اطلاعات با استفاده از ارتباط با آن سرورها رد و بدل می شود اما در IPTV ایرانی از شبکه دیتای کشور و سرورهای داخلی استفاده می کند و استفاده از این «اینترانت» دسترسی کاربران به خدمات IPTV را تسهیل می کند.

کاربردهای متنوع و جذاب IPTV و همچنین استفاده از تجهیزات ساده و راحت برای کاربران باعث شده تا این سرویس هر روز جای خود را در میان خدمات IT در جهان بیشتر باز کند.

برنامه های IPTV

اگر دلتان می خواهد بدانید محتوای برنامه های IPTV چگونه تامین می شود، باید بدانید که با سه دسته برنامه روبرو خواهید بود. دسته اول تولیدات تلویزیونی هستند. تلویزیون محتوای سریال ها و فیلم های خودش را در اختیار IPTV قرار می دهد تا آنها را بازپخش کند. دسته دوم برنامه هایی است که گردانندگان IPTV ها برای تلویزیون شان می سازند.

آنها قرار است مثل همین برنامه «هت تریک» عادل فردوسی پور به مرور سراغ تولیدکنندگان و هنرمندان بروند تا در موضوعات و فرم های مختلف برنامه بسازند. دسته سوم هم محصولاتی است که قبلا تولید و تهیه شده اند و آنها را از تولیدکنندگان و هنرمندان می خرند و پخش می کنند. از قرار معلوم برنامه های IPTV فقط به فیلم یا موسیقی هم محدود نخواهد شد و قالب های مختلف برنامه سازی را در دستور کارشان قرار خواهند داد؛ برنامه هایی که جاهای خالی برنامه های صدا و سیما را پر خواهد کرد.

اینها تعدادی از خدمات قابل توجه IPTV هاست:

* پخش شبکه های تلویزیونی: IPTV به شما کمک می کند تا همه شبکه های تلویزیونی مورد علاقه تان را ببینید. اگر دوست داشتید آن را متوقف و در زمان دلخواه تماشا کنید.

* جابجایی زمان: با این امکان می توانید به برنامه هایی که زمان دیدن آنها گذشته است، دوباره دستور نمایش بدهید. از آنجایی که سیستم به طور خودکار برنامه ها را ذخیره می کند، می توانید به برنامه هایی که فرصت دیدن آنها را نداشته اید، دسترسی دوباره داشته باشید.

* برنامه های تلویزیونی درخواستی: با این ویژگی، کاربران می تواند برنامه هایی را که از دست داده اند، دوباره تماشا کنند. با این سیستم شما می توانید برنامه های پخش شده را تا هفت روز قبل انتخاب و تماشا کنید.

* ضبط شخصی برنامه: با ضبط ویدیوی شخصی، کاربران می توانند برنامه های مورد علاقه شان را ضبط و در فرصت مناسب تماشا کنند.

* پرداخت لحظه ای: با ویژگی پرداخت لحظه ای، مشترکان IPTV می توانند برنامه خاصی از کانال را تماشا کنند، حتی اگر مشترک آن کانال نباشند. کاربران می توانند از ویژگی این سرویس برای خرید و استفاده تنها برای برنامه انتخاب شده هزینه بپردازند.

* نظارت والدین: با استفاده از این سیستم می توان برنامه های ارائه شده را مدیریت کرد. برای مثال برخی فیلم ها را که برای کودکان مناسب نیست، می توانید از دسترس خارج و آنها را مدیریت کنید.

* دنیای تصویر و صدا: می توانید فیلم، سریال، موسیقی و دیگر محصولات صوتی و تصویری مورد علاقه را از آرشیو این رسانه انتخاب و تماشا کنید.

* بازی: از میان بازی های جذاب پیشنهادی می توانید بازی مورد علاقه خود را انتخاب و به صورت انفرادی یا گروهی بازی کنید.

* تصویر در تصویر: با استفاده از ویژگی تصویر در تصویر، مشترکان IPTV می توانند همزمان دو شبکه را تماشا کنند. یک برنامه در کل صفحه و برنامه دیگر در صفحه کوچکتر.