کدام بینی را نباید عمل کرد؟

مجله سلامت – دکتر حسام جهاندیده*: در طبقه بندی علمی، بینی ها را با توجه به وضعیت نژادی به 3 گروه تقسیمی می کنند:

1- بینی های آسیایی که بافت استخوانی کم و بدون برجستگی دارند؛

2- بینی های آفریقایی که پهن هستند و غضروف زیادی دارند و اصطلاحا به آن بینی گوشتی می گویند؛ و

3- بینی های خاورمیانه ای که اندازه بزرگ و پوست ضخیمی دارند.

ممنوعیت مطلق برای جراحی بینی وجود ندارد اما نتیجه جراحی در اقلیتی از بیماران چندان موفقیت آمیز نیست و در نتیجه بعد از عمل نسبت به قبل از آن چندان تفاوتی نمی کند.

این افراد دارای پوست های ضخیم با آکنه های زیاد و پوست های چربی هستند یا غضروف های ضعیف و کمی دارند یا اینکه چند مرتبه عمل بینی انجام داده و رضایت نداشته اند و بافت بینی از نظر کفایت غضروف ضعیف شده و خونرسانی به بافت در صورت جراحی مجدد در معرض خطر است.

این افراد بهتر است عمل جراحی بینی انجام ندهند. افرادی که مشکلات روان پزشکی دارند و دچار خودزشت انگاری بدن هستند یا به شدت وسواسی اند و از نظر خلقی ناپایدارند هم نباید اصلا جراحی بینی انجام دهند.

عمل زیابی بینی بدون عارضه نیست

معمولا 90 درصد جراحی های بینی موفقیت آمیز است. با این حال این جراحی ها با عوارضی هم همراه است که برخی از آنها مربوط به خود عمل و برخی عوارض نامطلوب و غیر از عوارض خود عمل است. به عنوان مثال برخی افراد به دنبال عفونت، بافت بینی یا پوست بینی خود را از دست می دهند یا دچار عفونت های قابل توجه در بدن یا مننژیت می شوند.

این عوارض شیوع پایینی دارد و در حد 1 تا 2 درصد است. یکی دیگر از عوارض نامطلوب جراحی بینی، نیاز به عمل مجدد است. به طول کلی، 5 تا 15 درصد عمل های جراحی بینی نیازمند عمل مجدد هستند. در این افراد گرچه بینی از نظر ظاهری بهتر شده اما همچنان مشکلاتی دارد که باید اصلاح شود. بروز مشکلات ظاهری از نظر غیرقرینگی بینی یا اشکالات مربوط به ظاهر مثل افتادگی یا کج شدن قابل توجه بینی یا غیرقرینه بودن 2 سمت بینی به شکل چشمگیر که آناتومی طبیعی بینی را مخدوش می کند را هم نباید فراموش کرد.

جراحی زیبایی بینی کاملا سلیقه ای است. گاهی یک بینی چندان زیبا نیست اما خود فرد با آن مشکلی ندارد. در این شرایط هرگز فرد را تشویق نمی کنیم عمل جراحی بینی انجام دهد. برخی بینی ها انحرافات بسیار شدیدی دارند که این انحراف مشکل تنفسی مثل تنفس با دهان باز ایجاد می کند و فرد هنگام ورزش دچار اختلال تنفس می شود. این اختلال روی کیفیت زندگی فرد اثر منفی می گذارد.جراحی بینی در این شرایط، درمانی است.

این گروه از افراد با عمل مرسوم بینی اصلاح نمی شوند و نیاز به عمل توام اصلاح انحراف تیغه بینی دارند و پزشکان از تصمیم این گروه از افراد استقبال می کنند. پزشک در برابر افرادی که تنها مشکل جزیی ظاهری دارند در مقام قضاوت بر نمی آید. اگر انتظار واقع بینانه باشد پزشک با ارزیابی قبل از عمل سعی می کند به نحوی عمل را انجام دهد که فرد به نتیجه دلخواه برسد.

بعد از عمل جراحی بینی در چند هفته اول فرد نباید فعالیت فیزیکی قابل توجهی داشته باشد و وسیله سنگین بلند کند. او باید از نور خورشید و حمام آفتاب بپرهیزد. در این شرایط فرد باید از بینی خود در برابر ضربه محافظت کند. شستشوی داخلی بینی نیز الزامی است.

چند سال پیش مطالعه ای در کشور انجام شد و رقم 80 هزار مورد جراحی زیبایی بینی را در سال اعلام کرد که به نظر منطقی می رسد. مراجع بین المللی معمولا به گزارشات بی پایه و اساس سایت ها و مجلات داخلی استناد می کنند که مستند نیست و تخمینی است.

محققان انگلیسی موفق شدند ژن های دخیل در شکل بینی را شناسایی کنند. به گفته پژوهشگران کالج لندن، 4 ژن در مورفولوژی بینی دخالت دارند:

– GLI3 که در رشد غضروف بینی و عرض سوراخ های بینی نقش دارد؛

– DCHS2 در نوک تیز یا پهن شدن بینی دخالت دارد؛

– RUNX2 در رشد استخوانی بینی و بزرگی آن دارد؛ و

– PAX1

 

محققان پس از بررسی DNA 6 هزار و 275 فرد اروپایی، آمریکای جنوبی و آفریقایی توانستند به نقش هر ژن در ایجاد تغییرات در بینی پی ببرند. به گفته محققان، محیطی که انساندر آن زندگی می کند به شدت بر شکل بینی تاثیر می گذارد. به عنوان مثال بینی اروپایی ها به دلیل آب و هوای سرد و خشکی که دارند، استخوانی و کشیده است. شناسایی ژن های دخیل در تغییر بینی نیز محققان را یک قدم به کشف این موضوع نزدیک تر کرد که چرا انسان ها دچار اختلالات ژنتیکی و در پی آن تغییرات در مورفولوژی صورت شده اند؟

*فلوشیپ جراحی بینی و سینوس