بازگشت شگفت انگیز آقای بورن

جیسون بورن

سری اصلی کتاب های بورن شامل یک سه گانه بود؛ کتاب هایی که به 33 زبان در 40 کشور دنیا منتشر شدند. در نتیجه عجیب نیست که حالا فیلم های اقتباسی از روی کتاب هایش هم در سرتاسر دنیا طرفدار داشته باشند، البته با توجه به این که فقط قهرمان سه تا از کتاب های لودلام جیسون بورن بوده است، هالیوود فقط از این کاراکتر استفاده کرده و فیلمنامه نویس های قدر هالیوودی بقیه قصه های بورن را خودشان نوشته اند.

 

خوب است با کاراکتری که از سال 2002 تا الان روی پرده سینما دوام آورده، بیشتر آشنا شویم. جیسون بورن یک کاراکتر خیالی است. قهرمان 12 رمان که سه تای آن ها توسط رابرت لودلام، خلاق اصلی نوشته شده و نویسنده بقیه اریک فون لاستبادر بوده است. سر و کله جیسون بورن اولین بار سال 1980 در فیلم «هویت بورن» پیدا شد. او از گذشته دردناکی رنج می برد؛ گذشته ای که تا هنوز هم زندگی اش را تحت تاثیر قرار داده است.

یک دهه از زمانی که بورن توانست از راز یک عملیات مخفی بزرگ پرده بردارد و بعد ناپدید شود، می گذرد. بیماری فراموشی بورن بالاخره درمان شده و او خودش را از همه دنیا مخفی کرده و یک گوشه ای برای خودش با شرکت در مسابقات بوکس غیرقانونی پول جور می کند. در ریکی اویک نیکی پارسونز با همکاری یک گروه از هکرهای باهوش موفق می شوند سرور اصلی سازمان سیا را هک و به مدارکی دست پیدا کنند که در آن ها از نقش جیسون بورن و پدرش در عملیات سربازگیری صحبت شده است.

ماه می سال 200 قبل از اکران فیلم «اولتیماتوم بورن» مت دیمون در یک مصاحبه مطبوعاتی گفته بود که دیگر حاضر نیست بازی در نقش جیسون بورن را بپذیرد و علاقه ای هم به ساخته شدن قسمت چهارم این مجموعه ندارد. او گفته بود: «ما تا جایی که می شد از این اسب کار کشیدیم! فکر می کنم دیگر داستان کسی که دنبال هویتش می گردد به پایان رسیده چون او تا الان همه جواب هایش را گرفته است. همه آن جدل هایی که پشت کاراکتر بورن وجود دارد و او را جالب می کند، حالا تمام شده به نظر می رسد.

تا الان چالش این بود که آیا من آدم خوبی هستم؟ یا نقش آدم بد ماجرا را بازی می کنم؟ پشت هویت من واقعا چه چیزی پنهان شده است؟ به نظر من جواب همه این ها را گرفته ایم اما اگر پل گرین گراس بیاید و به من بگوید ما تا ده سال دیگر قرار است بورن های جدید بسازیم من به او نه نخواهم گفت»

در حقیقت مت دیمون سر فیلم «جیسون بورن» به صراحت روی این قضیه تاکید کرد که اگر مثل دو قمست قبلی پل گرین گراس کارگردانی فیلم را برعهده داشته باشد، حاضر به بازی در آن خواهد شد. 15 سپتامبر سال 2014 این خبر که مت دیمون و پل گرین گراس بار دیگر برای ساختن یک قسمت جدید بورن تیم تشکیل داده اند تایید شد.

بقیه تیم از کجا آمدند؟

تیم فیلمنامه نویسی که متشکل از خود دیمون و پل گرین گراس است به اضافه کریستوفر روس که در حقیقت کار بازنویسی فیلمنامه را انجام داد. ماه می 2015 ددلاین گزارش داد که برای بازی در فیلم پنجم بورن با آلیشیا ویکاندر هم صحبت شده تا نقش مقابل مت دیمون را بازی کند. ویکاندر بعد از جوایز زیادی که برای فیلم های «اکس ماشینا» و «دختر دانمارکی» برده این روزها تبدیل به یکی از بازیگران مهم و تراز اول هالیوود شده است.

جولیا استایلز هم تایید کرد که در نقش نیکی پارسونز در فیلم ظاهر خواهدشد؛ یعنی همان کاراکتری که در سه فیلم قبلی هم نقش اش را بازی کرده بود.اول قرار بود ویگو مورتنسن در نقش منفی بازی کند اما وقتی فیلم به مرحله پیش تولید رسید، حضور او منتفی شد.

سپتامبر 2015 فیلمبرداری به صورت رسمی در یونان شروع شد. بعد از یونان هم در استودیویی در لندن بقیه صحنه ها را گرفتند. لاس وگاس هم یکی دیگر از لوکیشن های فیلم بود و در نهایت فوریه 2016 کار فیلمبرداری به پایان رسید و خیلی سریع وارد مراحل پست پروداکشن شدند.

کمپانی یونیورسال پخش کننده فیلم اعلام کرد که «جیسون بورن» جولای اکران خواهدشد. فیلم، هم به صورت دوبعدی و هم سه بعدی در سینماها به نمایش درآمد.
در هفته اول فقط 87.3 میلیون دلار در آمریکای شمالی فروخت و نشان داد مت دیمون چندان سر از ذائقه مردم در نمی آورد که تصور می کرد داستان بورن برای آن ها تمام شده است. فروش هفته اول در سرتاسر جهان 138 میلیون دلار بود یعنی در همان هفته اول رقم هزینه 120 میلیون دلاری اش را برگرداند.

فیلم در 78 کشور جهان اکران شد و غیر از آمریکا در بسیاری از کشورها به خصوص کشورهای آسیای شرقی رکوردشکنی کرد. مخاطبان نسبت به دو قسمت قبلی بیشتر به جیسون بورن روی خوش نشان دادند. منتقدان ولی نقدهای متفاوتی روی فیلم نوشتند. بیشتر آن ها البته معتقد بودند که فیلم فراتر از حد انتظار هوادارانش ظاهر شده چون تقریبا همه با مت دیمون هم عقیده بودند که داستان بورن دیگر چیزی برای اضافه کردن ندارد. اما پل گرین گراس با کارگردانی درخشانش توانسته خیلی از نقاط ضعف داستان را بپوشاند.

منتقدان معتقدند جیسون بورن یک دنباله غیرضروری است؛ فیلمی که می توانست ساخته نشود و طرح اصلی آن به زحمت چیزی به فیلم سوم بورن اضافه می کند.به خصوص بعد از چالشی که در فیلم «میراث بورن» بر سر پیدا کردن بورن به وجود آمد، حالا یک دفعه ظاهر شدنش وسط میدان جنگ و دعواها کمی دور از انتظار است. ای اواسکات از نیویورک تایمز البته فیلم را فراتر از این ها دید. او معتقد بود فیلم به چالش نیروهای انسانی در عصر بروکراسی های پیچیده اشاره می کند.

ستاره های اصلی فیلم چه کسانی هستند؟

بی تردید پل گرین گراس مهم ترین آدم فیلم جیسون بورن است. این کارگردان خشو سلیقه و باذوق انگلیسی متخصص درآوردن صحنه های هیجان انگیز و پرتعلیق است و با سری «بورن» نشان داده که در اکشن سازی هم چیزی از کارگردانان این ژانر کم ندارد. گرین گراس توانسته از یک داستان کم مایه فیلمی هیجان انگیز بیرون بکشد. به شخصیت هایی که چیزی برای گفتن ندارند، جذابیت ببخشد و کاری کند سرنوشت شان برای مخاطب مهم جلوه کند. ستاره بعدی هم که قطعا مت دیمون است. جیسون بورن بدون حضور این بازیگر چهل و پنج ساله قابل تصور نیست.

استودیو هنوز چیزی مبنی بر این که آیا قسمت بعدی برای بورن درنظر خواهند گرفت یا نه، نگفته است. آن ها معمولا سعی می کنند تا پایان اکران فیلم صبر کنند و میزان محبوبیتش را میان مخاطبان بسنجند. تا این جا که جیسون بورن نمره قبولی را از سینماروها گرفته اما با توجه به بی میلی مت دیمون به عنوان ستاره اصلی فیلم و نقدهای منتقدان که جملگی بر پایان یافتن داستان بورن تاکید داشته اند، شاید این آخرین باری باشد که این کاراکتر را روی پرده سینما می بینید.

فیلم مورد علاقه نسل جوان

در نهایت جیسون بورن برای علاقه مندان اکشن که بیشتر گروه سنی نوجوان و جوان را تشکیل می دهند، فیلم جالبی خواهدبود. کمااین که در مراسم جوایز انتخابی نوجوانان نامزد دریافت جایهز بهترین فیلم، بهترین بازیگر مرد برای مت دیمون و بهترین بازیگر زن برای آلیشیا ویکاندر هم شد. ماجرای مردی که هویتش را گم کرده و هنگام جست و جو در مورد خودش به رازهای بزرگ کشور و روابط خارجی دست پیدا می کند، از زمان جیمز باند محبوب بوده است.رگه هایی از این قصه حتی در ماجرای ابرقهرمانی مثل بتمن هم دیده می شود.

ایتان «ماموریت غیرممکن» هم شباهت هایی با جیسون بورن دارد. از آن داستان هایی است که همیشه علاقه مندان خودش را پیدا می کند. همین حالا هم امتیاز مخاطبان معمولی سینما به فیلم بد نبوده در حالی که منتقدان می خواهند دیگر سایه هرچه جیسون بورن است، با تیر بزنند!