سینما دو را جدی بگیریم؟

روزنامه هفت صبح: بلافاصله بعد از پایان پخش برنامه «سینما دو»، روابط عمومی برنامه، خلاصه ای از اتفاقات آن را به همراه عکس برای رسانه ها ارسال کرد اما حتی یک عکس اریژینال برنامه هم بین آنها نبود و همه کپچر شده بودند.

اولین قسمت برنامه «سینما دو» پنج شنبه هفته گذشته از شبکه دو روی آنتن رفت؛ برنامه ای تک سوژه ای که از ابتدا تا انتها به فیلم نفس و مصاحبه با نرگس آبیار اختصاص پیدا کرد و از آیتم های جذاب و مرور مسائل روز سینمای ایران در آن خبری نبود. قسمت اول این برنامه را آنالیز کرده ای.

زنده نبودن برنامه

وقتی قرار است برنامه ای سینمایی و به اصطلاح رقیبی پروپاقرص برای «هفت» ساخته شود، در وهله اول انتظار می رود زنده اجرا شود. در واقع برنامه های اینچنینی که در آنها راجع یک فیلم خاص صحبت به میان می آید و بین منتقدان موافق و مخالف، بحث و مجادله صورت می گیرد، تنها در صورتی جذاب است که مخاطبان در لحظه شکل گیری این بحث ها به صورت زنده شاهد آنها باشند.

«سینما دو» برنامه سینمایی جدید شبکه دو، پنج شنبه به صورت کاملا تولیدی روی آنتن رفت و از این نظر، آنطور که باید قانع کننده نبود. همه به یاد داریم زمانی که برنامه «هفت» در چند قسمت ابتدایی دوره بهروز افخمی به صورت تولیدی پخش می شد چقدر با انتقاد از سوی مخاطبان و رسانه ها روبرو بود. تا این که تیم افخمی به این نتیجه رسیدند که برنامه را زنده روانه آنتن کنند. از طرف دیگر برنامه «سینما دو» برنامه حساس و چالشی نیست که برای پخش آن به صورت زنده ترسی وجود داشته باشد.

فضای کلی

برنامه در یک استودیوی آبی و طوسی رنگ اجرا شد و رنگ، طرح یا المان خاصی برای این که آن را به برنامه ای سینمایی شبیه کند وجود نداشت. چند تماشاچی در استودیو حضور داشتند و در جلوی محل نشستن مجری و مهمان، سه صندلی برای منتقدان قرار گرفته بود. مخاطبان حضور چندان فعالی در برنامه نداشتند و صرفا در پنج دقیقه پایانی برنامه، از آنها خواسته شد تا اگر سوالی دارند مطرح کنند که فقط هم وقت به یک پرسش رسید.

مجری و مهمان، از ابتدا تا انتها روی دوتا صندلی نشسته بودند و هیچ گونه تحرکی در آنها وجود نداشت. بلافاصله بعد از شروع برنامه و سلام و احوالپرسی مجری، از مهمان برنامه یعنی نرگس آبیار دعوت شد تا روی سن بیاید. از همان ابتدا صحبت راجع فیلم «نفس» شروع شد و بعد از گفتگوی مفصل با مجری، گفتگو میان ابیار و منتقدان راجع به بحث فیلمسازی زنان، اسطوره سازی، رستگاری در سینما و … بحث یک ساعت و نیم بعد، ادامه پیدا کرد.

تک سوژه بودن برنامه

اینکه یک برنامه یک ساعت و نیمه، از ابتدا تا انتها به گفتگو با یک کارگردان اختصاص پیدا کند، آن طور که باید پسندیده نیست. حتی برنامه ای مثل «چشم شب روشن» یا «سینمای ایران» هم چنین ساختاری نداشته و ندارند. یک برنامه سینمایی طبیعتا باید روی سوژه های مختلف روز یا هفته اخیر دست بگذارد یا حداقل در بخش هایی راجع به سایر فیلم ها، فروش، اخبار و … هم تمرکز کند.

«سینما دو» اما صرفا روی فیلم «نفس» و مصاحبه با نرگس آبیار متمرکز بود. از ابتدا تا انتها یک بحث با یک مهمان و سه منتقد پیش رفت. طبیعتا یک برنامه در یک استودیوی ثابت با رنگ های سرد، آن هم بدون تحرک، مخاطبان را خسته می کند. این مهم ترین نقدی است که می توان به برنامه «سینما دو» وارد دانست. هر چقدر هم که صحبت ها جذاب باشد، باز هم مخاطبان از اینکه یک ساعت و نیم برایش وقت بگذارند، دلزده می شوند.

درباره آیتم ها

همانطور که در بخش «تک سوژه بودن» برنامه نوشتیم، «سینما دو» به طور کلی روی یک سوژه خاص جلو رفت و هیچ آیتم متفاوت و قابل توجهی نداشت. در کل یک ساعت و نیم برنامه ای که روی آنتن رفت، چند آیتم گفتگو با مردم در سینماها پخش شد. آنها راجع به فیلم های نرگس آبیار و این که کدام یکی را بیشتر دوست داشته اند صحبت کردند و در بخش دیگر راجع به رستگاری در سینما.

در کل برنامه، دوتا پی بک هم پخش شد. یکی از آنها صحبت های خود نرگس آبیار بود و دیگری مصاحبه با فیلمبردار فیلم «نفس». این در حالی است که بخش مهمی از جذابیت برنامه تخصصی اینچنینی به خاطر آیتم های متنوعی است که برایشان تعریف می شود. می توانستند بخشی از مصاحبه طولانی با نرگس آبیار را کوتاه کنند و حدودا 20 دقیقه از برنامه را به آیتم های متنوع راجع به اخبار و تولیدات سینمایی، نقدها، فروش ها و … اختصاص دهند یا حداقل می توانستند از وله های جذاب و متفاوت برای استراحت مخاطبان استفاده کنند.

اجرای محمد خزاعی

محمد خزاعی، تهیه کننده سینما و دبیر جشنواره مقاومت، بعد از پایان دوره حضور فریدون جیرانی در برنامه «هفت»، یکی از نامزدهای اجرای این برنامه شد اما نپذیرفت. در دوره ای مجری برنامه سینمایی «شب های روشن» شبکه جهانی جام جم را اجرا کرد. او در یک فضای بسیار آرام با بازیگران و کارگردان های فیلم های روی پرده گپ می زد؛ بنابراین برای اجرای یک برنامه سینمایی، مجری با تجربه ای بود.

در اولین قسمت برنامه «سینما دو» اجرای خوبی داشت. خیلی با اطلاع به میان آمده بود و درباره نرگس آبیار، کتاب ها و فیلم هایش اطلاعات بسیار خوبی داشت. یک مجری صرف نبود که کنار بنشیند و بگذارد برنامه صرفا با نقطه نظر منتقدان و مهمان پیش برود.

ابتدای امر، خودش به عنوان کارشناس وارد بحث شد و تمام سوالاتش را از کارگردان پرسید و بعد از آن عرصه را به منتقدان واگذار کرد. در طول بحث هم به درستی مسیر مصاحبه را هدایت می کرد و اجازه نمی داد صحبت های حاشیه ای بیش از حد طولانی شود و منتقدان بحث را به بیراهه بکشانند.

پخش در شبکه دو

پخش یک برنامه سینمایی تخصصی در شبکه دو، یک جورهایی عجیب به نظر می رسد. البته از آنجایی که محمدرضا جعفری جلوه، مدیر فعلی شبکه دو، پیش از این، سال ها به عنوان معاون سینمایی وزیر فرهنگ و ارشاد فعالیت می کرد و در دوره ای مدیر بنیاد سینمایی فارابی بود، تصمیم برای پخش یک برنامه سینمایی از این شبکه چندان دور از ذهن نیست. منتها از آنجایی که شبکه دو، شبکه ای تخصصی نیست و مخاطبان عاملی دارد، طبیعتا باید برای شکل و شمایل این برنامه سینمایی تمهیداتی اندیشیده می شد.

برنامه «سینما دو» حتی از برنامه هایی مثل «هفت»، «چشم شب روشن» یا «سینمای ایران» هم سنگین تر است. مخاطبان عام این شبکه، در پایان روز آخر هفته، برای شان جذابیتی ندارد که چنین برنامه گفتگومحوری را از شبکه دو تماشا کنند. جالب اینجاست که برخلاف ساختار سنگین برنامه اسمی بسیار دم دستی و ساده برایش انتخاب شده. البته فعلا فقط یک قسمت برنامه روی آنتن رفته و چندان نمی شود روی کل آن اظهار نظر داشت.