با مجله اینترنتی برگک در یک مطلب تازه از دانستنیهای گیاهان و حیوانات همراه باشید :
برترینها: حوضه رودخانه آمازون که با نام جنگلهای بارانی آمازون هم شناخته میشود حدود ۷۷۶۹۹۶۵ کیلومتر مربع وسعت داشته و با ۹ کشور: برزیل، کلمبیا، پرو، ونزوئلا، اکوادور، بولیوی، گویان، سورینام و گویان فرانسه همپوشانی دارد. این منطقه که ۴۰ درصد مساحت قاره آمریکای جنوبی را اشغال میکند زیستگاه یک دهم گونههای حیوانی جهان است. در این مطلب با مهمترین حیوانات حوضه آمازون آشنا میشوید.
ماهی پیرانا
افسانههای زیادی درباره پیرانا وجود دارد مثلا به گفته یکی از آنها، پیراناها میتواند یک گاو را در کمتر از پنج دقیقه تبدیل به اسکلت کنند، یا این که آنها اصلا دوست ندارند به انسانها حمله کنند. از آنجا که این حیوانات دندانهای تیز و فک بسیار قدرتمندی دارند که میتوانند با فشار ۵۰ نیوتن بر سانتیمتر مربع طعمه خود را خرد کنند، نمیتوان انکار کرد که برای کشتن ساخته شدهاند. باتوجه به اینکه پیراناها بسیار ترسناک هستند شاید دوست نداشته باشید داستان مگاپیراناها که اجداد غول پیکر پیراناها هستند را بدانید.
کاپیبارا
بزرگترین جونده جهان کاپیبارا یا برگچه خوار است که تا ۷۰ کیلوگرم وزن دارد و به طور گستردهای در سراسر آمریکای جنوبی توزیع شده است، اما بیشتر محیطهای گرم و مرطوب حوضه رود آمازون را دوست دارد. غذای این پستاندار شامل میوه، پوست درخت و گیاهان آبدار میشود و در گروههای صدتایی زندگی میکند.
جگوار
سومین گربهسان بزرگ بعد از شیرها و ببرها، جگوارها هستند که در قرن اخیر دوران سختی را میگذارند، چون جنگل زدایی و دست اندازی انسانها، محدوده زندگی آنها را در آمریکای جنوبی محدود کرده است. هیچکس دقیقا نمیداند، اما حداقل چند هزار جگوار در جنگل آمازون وجود دارند و چون شکارچی رأس هرم غذایی هستند از هیچ حیوانی نمیترسند البته به جز انسان ها!
سمور آبی غول پیکر
سمورهای آبی غول پیکر یا پلنگهای آبی یا گرگهای رودخانه، بزرگترین عضو خانواده راسویان هستند، بنابراین وابستگی نزدیکی با راسوها دارند. طول نرهای این گونه به ۱.۸ متر و وزن آنها به ۳۵ کیلوگرم میرسد. سمورهای نر و ماده پوشش ضخیم و براقی دارند که آنقدر شکارچیان را جذب میکند که تنها حدود ۵ هزار سمور آبی در سراسر حوضه آمازون باقی مانده است. آنها در گروههای اجتماعی بزرگی که شامل حدود ۶ عضو میشود زندگی میکنند.
مورچهخوار غول پیکر
مورچهخوار غول پیکر آنقدر بزرگ است که به آن خرس مورچه هم میگویند وی کدم پشمالوی بلند و یک پوزه دراز خنده دار هم دارد که بهتر بتواند در سوراخ باریک حشرات فرو کند. وزن برخی از این مورچهخوارها به ۴۵ کیلوگرم میرسد. مثل بسیاری از پستانداران بزرگ مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی، مورچه خوار غول پیکر به شدت در خطر انقراض قرار دارد.
تامارین شیر طلایی
میمون شیر طلایی که به آن مارموست طلایی هم میگویند از تجاوز انسانها به زیستگاهش رنج میبرد. آنها۹۵ درصد از زیستگاهشان را از زمان ورود اروپاییها در ۶۰۰ سال پیش از دست داده اند. تامارین شیر طلایی تنها یک کیلوگرم وزن دارد که ظاهرش را جالبتر میکند: یک یال پرپشت قهوهای مایل به قرمز هم صورت تخت و چشمان سیاه آنها را احاطه میکند.
کیمن سیاه
بزرگترین و خطرناکترین خزنده حوضه رودخانه آمازون کیمن سیاه، زیر گونهای از تمساح است که طول آن به ۶ متر و وزنش به نیم تن میرسد. کیمن سیاه به عنوان راس شکارچیان اکوسیستم مرطوب و سرسبزش تقریبا هرچیزی که حرکت کند از پستانداران تا پرندگان و سایر خزندگان را میخورد. در دهه ۱۹۷۰ کیمن سیاه در خطر انقراض جدی قرار داشت، چون انسانها به خاطر گوشت و چرم با ارزشش آن را شکار میکردند، اما جمعیت آن دوباره زیاد شده که برای سایر حیوانات حوضه آمازون اتفاق خوشایندی نیست.
به عنوان یک قانون عمومی، هرچه رنگ قورباغه دارت سمی روشنتر باشد، زهر آن قدرتمندتر است به همین دلیل است که شکارچیان این منطقه از گونههای سبز و نارنجی اجتناب میکنند. این قورباغهها سم را خودشان نمیسازند بلکه از مورچه ها، مایتها و سایر حشراتی که میخورند جمع آوری میکنند. بخش «دارت» نام این دوزیست از این حقیقت نشات میگیرد که قبایل بومی آمریکای جنوبی دارتهای خود را برای شکار به زهر این قورباغه آغشته میکردند.
توکان
یکی از بامزهترین حیوانات جنگل آمازون توکان «keel-billed toucan» است که با نوک بزرگ چند رنگش شناخته میشود. بقیه بدن این پرنده به جز گردن زردش رنگ خاصی ندارد. برخلاف بسیاری از حیوانات این مطلب، این توکان در معرض انقراض قرار ندارد، و در گروههای ۶ تا ۱۲ تایی از این شاخه به آن شاخه میپرد. توکانهای نر در فصل جفت گیری با یکدیگر رقابت میکنند.
میلیونها سال پیش در دوره پلیستوسن، جنگلهای بارانی آمریکای جنوبی محل زندگی تنبلهای غول پیکر چند تنی بود. امروزه یکی از رایجترین تنبلهای حوضه آمازون، تنبل سه انگشتی است که با موهای متمایل به سبزی که خزه بسته، توانایی شنا کردن، سه انگشتی بودن و کندی بیش از حدش شناخته میشود. سرعت متوسط این پستاندار ۱۰۰ متر بر ساعت است.