نام علمی: Brassica Napus L
نام انگلیسی: Turnip
از خانواده: Cruciferae
نام های رایج: لفت، سلجم، شلجم، شالغم، شنجم، عنقلی، عنقیلی، عنغلی، شلغم قمری، شملغ، شملخ، شلم، شلجم، شرجم، شلم.
گیاهی است از تیره صلیبیان که دارای ریشه غده ی محتوی مواد ذخیره ای می باشد. نباتی است دو ساله، یعنی در سال دوم کشت گل میدهد. برگهایش سبز روشن و دارای موهای کوتاه است. شلغم از سرما عاجز نیست و گرمای زیادی هم برای نموّش لازم ندارد.
شلغم دارای فسفر، ید، گوگرد، مواد نشاسته ای، مواد ازته، مواد چرب نشاسته، چربی و سفیده ای و مقداری سلولز، کمی ارسنیک، روبیدیم، ویتامینهای آ، ث، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین، هیدراتهای کربن، منیزیم، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم می باشد.
خواص و اثرات دارویی: شلغم از نظر طبیعت طبق حکمای طب سنتی گرم و مرطوب است. و دارای خواص ادرار آور بول، مهیج قوه جنسی، دفع سنگ و شن کلیه و مثانه، ملین سینه، مقوی معده، تقویت کننده نور چشم، میکروب کش، معرق، پایین آورنده فشار خون، آنتی بیوتیک، مقوی رحم است. ریشه شلغم دارای خواص ادرار آور، حل کننده املاح ادرار(اورات ها)، ضد اسکوربوت، نرم کننده می باشد.
شلغم در موارد آنژین، سرفه و سیاه سرفه، بیماریهای پوستی، آسم، گلودرد ، دردسینه سرماخوردگی، سیاه سرفه، تنگی نفس، جُذام، سنگ کلیه و مثانه، نقرس ، التهاب مثانه، اشتهاآور، مهیج قوه جنسی، زیاد کننده ترشح اسپرم، نفاخ، مقوی دید چشم، نرم کننده سینه، تسکین دهنده سرفه، چون دارای ویتامین A فراوان و املاح مفید برای بدن است. بهترین ماده غذایی به صورت سوپ یا آش برای اشخاصی است که دچار گریپ یا سرماخوردگی شده اند می باشند.
شلغم در موارد رفع سرفه های مزمن و سرماخوردگی های برونشیتی(شیره غده آن) ، تخم شلغم را اگر بکوبند و به مقدار 6 گرم در دم کرده برگ تیول مصرف کنند ترشح عرق و ادرار را تحریک می کند. از دانه شلغم معادل 30 تا 40 درصد روغن، شبیه به روغن دانه کلم به دست می آید که اثر نرم کننده و ملین دارد و مصرف آن باعث پیشگیری از قولنجهای کبدی و کلیوی می شود. مصرف روزانه مقدار کمی از شلغم خام، در رفع اگزما مفید است.
به عنوان ضد کهیر و ضد خارش پوست و آلرژی مقداری شلغم را در آب پخته و بر پوست بمالید.
به علت داشتن ارسنیک از بیماری جُذام جلوگیری می کند و به علت داشتن فسفر برای اعصاب و قوه حافظه مفید است و به علت داشتن سلولز پاک کننده روده هاست. و همچنین به علت آنتی بیوتیک بودن آن برای زُکام و سرماخوردگی نافع است. و برای مبتلایان به دیابت ضرری ندارد.
خوردن جوشانده شلغم برای برفک دهان اطفال مفید است. همچنین برای تقویت رحم و آمادگی پرورش کودک و نیرو بخشیدن به تخمدانها و آلات تناسلی مفید است.
ریشه های باریک غده شلغم را اگر خشک کرده و ساییده و با عسل تناول نمایند برای طحال و سختی ترشح ادرار نافع است. غده شلغم اگر کمی سرخ شود، اشتها آور است ولی در اشخاص گرم مزاج ایجاد نفع و گاز می کنند و ممکن است موجب سردرد شود که در این صورت گرم مزاجان باید با سکنجبین و ترشیها تناول نمایند.
روغن تخم شلغم ضد نفخ است و بادها را تحلیل می برد و برای تقویت آلات تناسلی چه از طریق خوردن و چه از طریق مالیدن در موضع مؤثر می باشد.
آب شلغم به علت دارا بودن آهن و عناصر و ترکیبات مفید ویتامین های مختلف، اثرات مفید شفابخش در رفع و ناراحتی های برونش ها، مجاری صفراوی و در بیماریهای ناشی از کمبود عناصر معدنی بدن ظاهر می کند. ادرار آور و نیرودهنده عصبی است.
آب شلغم سرشار از مواد معدنی و ویتامین های E، D، C،B،A است.
مشخصه: خنک
