نام انگلیسی: Beet
نام علمی: Beta Vulgaris L
از خانواده : Chenopodiaceae
نام های رایج: چغندر، لبلاب، سِلق، چکندر، شلغم، شوندر، صوطر.
چغندر گیاهی دو ساله که در سال اول برگ های گسترده دارد و ریشه آن اندوخته قندی می سازد و در سال دوم ساقه گلدار آن تشکیل یافته اندوخته را به مصرف می رساند. ساکارز در برگ های بزرگ چغندر در هنگام روز در برابر نور ساخته میشود و شب به ریشه رفته در آنجا ذخیره می شود و طبقات متوالی ریشه ضخیم می گردد. رنگ ریشه های چغندر ممکن است زرد یا سفید یا سرخ تیره باشد.
چغندر دارای ویتامین A و انواع ویتامین های B,C و همچنین ارسنیک، روبیدیم، مواد ازته، مواد قندی ، آهن و کلسیم است.
خواص و اثرات دارویی: مقوی قلب، ضد تب، خواب آور، ضد سرفه، ضد ورم حنجره(لارنژیت)، ضد پنومونی، ضدرماتیسم و ضد حصبه است.
نسخه: مالیدن آب چغندر در محل سوختگی مفید است. ریشه چغندر پاک کننده امعا(روده) است و خوردن چغندر پخته خصوصاً برگ قرمز آن جهت رعشه(لرز) مفید است و برای درد پشت و مثانه و ناراحتی های مقعد مفید است.
برخی از فواید چغندر: برای درد مفاصل و نقرس مفید است. باعث تقویت استخوان ها می شود. برای درد کلیه مناسب است. به علت داشتن فسفر، غذای مغز بوده و نیروی حافظه را زیاد می کند و اعصاب را قوی می کند به علت داشتن ارسنیک و روبیدیم، برای جلوگیری از بیماری جُذام مفید است.
شستن سر با جوشانده برگ چغندر باعث از بین رفتن شوره سر و چربی آن می شود.
تنقیه با آب نیمه گرم جوشانده برگ چغندر برای ورم روده نافع است. فسفر چغندر، فیبرهای عصبی را سر زنده می کند و آرامش عصبی را تأمین می کند . آب لبو برای التهاب مثانه و رفع یبوست و بیماریهای پوست مفید است.
ریشه چغندر از نظر ویتامین ها و آنزیم ، جهت هضم غذا و جذب مواد قندی مفید است.
آب چغندر تأمین کننده عناصر معدنی و انرژی زا است. در کم خونی ها و برای معلولین و افراد عصبی و مبتلایان به نقرس می توان مصرف کرد.
توجه: زیاده روی در مصرف چغندر ممکن است در ایجاد سنگ کلیه و مثانه مؤثر باشد. کسانی که به این بیماری های دچارند باید از خوردن چغندر و برگ چغندر بپرهیزند.
مشخصه: برگ چغندر در شامگاه شیرین و در صبح بی مزه است، علت آن است که در روز به کمک اشعه خورشید قند درست شده، در شب به ریشه آن فرستاده می شود، بنابراین برگ آن در صبح جزء سبزی های خنک بوده و در عصر خنکی کمتری دارد.
