حکیم حاج ملاهادی سبزواری ، متخلص به «اسرار»، معروف به «حکیم سبزواری »، بعد از ملاصدرا، بزرگترین و مشهورترین حکیم الهی وفیلسوف درسه چهار قرن اخیر و پرآوازه ترین دانشمند سبزواری در تاریخ سبزوار است. وی به سال 1212 قمری درسبزوار، به دنیا آمد. در سن هفت یا هشت سالگی شروع به آموختن صرف و نحو و علوم مقدماتی کرد.
به مشهد رفت و به تحصیل ادبیات عرب و فقه و اصول روی آورد. سپس آنجا را به قصد اصفهان ترک کرد و مدت هشت سال به تحصیل علوم اسلامی صرف کرد. دوباره به مشهد بازگشت و در آن شهر به تدریس پرداخت.
وی حدود سالهای 1247 قمری ، به سبزوار آمد و درسفری از آنجا به حج رفت که این سفر حدود دوسال طول کشید. در بازگشت، درکرمان ماند و به سیر و سلوک روی آورد. در آنجا با دختر خادم مدرسه ای ازدواج کرد و پس از آنکه شهرتش درشهرکرمان پیچید، به سبزوار بازگشت و به تدریس پرداخت. در سبزوار جلسه درس مشهوری داشت وبه احیای مکتب فلسفی ملاصدرا پرداخت تاجایی که اوبزرگترین شارح افکار ونظریات و تعلیمات مکتب فلسفی ملاصدرا شناخته شده است.
بعضی ازشاگردان او عبارتند از:
افتخارالحکما، حاج میرزاحسین علوی سبزواری ، آخوند ملاحسینقلی همدانی درجزینی ، صدرالعلماءعلوی، شیخ عبدالحسین شیخ العراقین و ادیب پیشاوری .
حکیم سبزواری صاحب کرامات ومقامات معنوی بود وسرانجام در28 ذی حجه 1289 در سبزوار درگذشت و در باغ خود- که اینک واقع در جنوب میدان کارگر است- به خاک سپرده شد.
آثار علمی و قرآنی
از جمله آثار و تألیفاتش که رویکرد قرآنی دارد، عبارتاند از: اسرارالحکم و شرح اسماءالحسنی یا شرح جوشن کبیرو شرح دعای صباح است.
دیگر آثار علمی و ادبی حکیم سبزواری عبارتاند از: دیوان اشعار، شرح مثنوی معنوی، شرح منظومه در منطق وحکمت (مشهورترین اثر علمی حکیم سبزواری)، حاشیه بر اسفار و حاشیه بر زبدهالاصول شیخ بهایی و…
منبع: rasekhoon.net
