چند سالی است که بسیاری از افراد با انگیزههای درمانی، کسب آرامش یا حتی لاغری به افراد یا مراکزی مراجعه میکنند که مدعی داشتن تخصص در زمینه ماساژدرمانی هستند، اما نکته مهم اینجاست که اکثر این مراکز فاقد مجوز از وزارت بهداشت است.
حتی امروزه ارائه خدمات ماساژ از سوی برخی هتلها، سالنهای ورزشی و حتی مراکز زیبایی با این عنوان صورت میگیرد، در حالی که وزارت بهداشت، مجوز ارائه این خدمات را فقط برای مراکز فیزیوتراپی صادر میکند.
به همین دلیل هم آییننامهای برای ارائه خدمات ماساژدرمانی با تجویز و نظارت پزشک یا موسسات فیزیوتراپی از سوی وزارت بهداشت تدوین شده که قرار است بزودی اجرایی شود.
دکتر سید احمد رییس السادات، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و عضو هیات علمیدانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتوگو با جامجم میگوید: ماساژ، روش درمانی مفید و به طور نسبی ایمنی است که در صورت استفاده منطقی و تکنیکی و به شرط انجام آن از سوی افراد دارای صلاحیت علمی، عملی و اخلاقی میتواند اثرات موثری بر سلامت جسمیو روانی افراد سالم و بیمار داشته باشد.
فیزیوتراپیستها؛ بهترین ماساژدرمانگرها
به گفته دکتر رییسالسادات در ایران بیشترین افرادی که از لحاظ علمیو عملی روی ماساژدرمانی تسلط دارند، فیزیوتراپیستها هستند.
این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی اضافه میکند:پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی از ماساژ دستی برای آمادهسازی بافتها و انجام درمانهایی مثل دستکاری ستون فقرات، مفاصل اندامها یا انجام ورزش درمانی استفاده میکنند، البته مکانیسم قطعی تاثیرات ماساژ و ماساژدرمانی هنوز ناشناخته است، ولی ممکن است بر حسب نوع و کاربرد ماساژ و نیز سطحی یا عمقیبودن آن مجموعهای از اثرات مکانیکی، رفلکسی، عصبی و روانی در آن دخیل باشد.
تبلیغات دروغین
دبیر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران با ابراز تاسف از انتشار تبلیغات فریبدهنده و ناآگاهی مردم نسبت به آن میگوید: چنین تبلیغاتی که عمدتا مربوط به مراکز غیرمعتبر ماساژدرمانی است، سبب شده تا برای پیشگیری از اغفال عوام و سودجویی این مراکز، حتی در محافل علمی نیز دفاع از ماساژدرمانی با چالش روبهرو شود، اما در واقع شواهد علمیقابل توجهی درخصوص تاثیرات مثبت ماساژدرمانی در درمان اضطراب و استرس، درد مفاصل، لنف ادم (تورم اندامها ناشی از تجمع لنف)، برخی از انواع کمردردهای مکانیکی، آسیب رباطها (تاندونها) و حتی اختلالات خواب وجود دارد.
به گفته دکتر رییسالسادات، برخی تحقیقات نشان داده است که میشود از ماساژدرمانی به عنوان درمان کمکی و فرعی در مبتلایان به دردهای مزمن، فیبرومیالژی (بیماریای که مشخصه آن درد در بسیاری از نقاط بدن همراه با احساس خستگی است)، برخی آسیبهای ورزشی، سردرد، مراقبتهای سوختگی و حتی کاهش درد در برخی انواع سرطان بهره گرفت. اما نکته مهم این است که در موارد مذکور ماساژ به هیچوجه جایگزین درمانهای علمیمعمول و مرسوم نیست.
آیا ماساژدرمانی شما را لاغر میکند
بر اساس نظر متخصصان تغذیه، بهترین و موثرترین روش لاغری بهرهگیری از رژیم غذایی اصولی و ورزش منظم و سبک روزانه حتی در قالب پیادهروی است. با وجود این، برخی از افراد با هدف لاغرشدن به مراکز ماساژدرمانی که بیشترشان هم مورد تایید وزارت بهداشت نیست، مراجه میکنند.
دکتر رئیسالسادات در ارتباط با اثرات ماساژدرمانی در لاغرشدن میگوید: تاکنون شواهد قابل توجهی درخصوص اثر ماساژدرمانی در افزایش قد یا کاهش وزن وجود ندارد، اما برخی معتقدند تکنیکهای ماساژعمقی ممکن است به همراه پیروی از اصول صحیح تغذیه و ورزش مناسب به لاغری موضعی کمک کند.
اول، درمانهای پزشکی
رئیسالسادات با اشاره به اینکه برخی از دردهای اسکلتی و عضلانی از جمله درد مربوط به مفاصل آرتروزی و حتی دردهای موسوم به آسیب سیاتیک ممکن است با ماساژ کاهش یابد، اضافه میکند: فراموش نکنید که پایه اصلی و موثر درمان این نوع دردها به از بینبردن عوامل مسبب این بیماریها از طریق درمانهای دارویی یا جراحی باز میگردد.
به بیان دیگر، ماساژ به عنوان یک روش کمکدرمانی بههیچ وجه جایگزین اصلاح الگوی زندگی، ورزش درمانی و کاربرد داروهای مرسوم نیست و نباید سبب تاخیر در استفاده از سایر درمانهای دارویی و جراحی شود.
خطرات جدی درمانهای دستی
دکتر رییسالسادات در مورد عوارض و خطرات حین ماساژ میگوید: در صورت استفاده مناسب و بجا ماساژ میتواند یک روش درمانی به طور نسبی ایمن و کمخطر محسوب شود، اما انجام ماساژ روی نواحی سرطانی، التهاب عفونی بافت نرم (سلولیت) و التهاب عروق لنفاوی (لنفانژیت) کاملا ممنوع است. مراعات نکردن موارد مذکور ممکن است سبب گسترش سرطان و عفونت به بافتهای مجاور و خون شود. همچنین از انجام ماساژعمقی روی نواحی که دچار ضربه (تروما) و خونریزی شدهاند، باید پرهیز کرد.
ماساژدرمانی در مراکز غیر معتبر، ممنوع
عضو هیات علمیدانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید میکند:نکته بسیار مهم این است که با توجه به اینکه فرد ماساژدهنده به عنوان یک درمانگر باید موارد کاربرد صحیح، موارد ممنوعیت ماساژ، احتیاطهای لازم و تکنیک مناسب را بداند، ارائه خدمات ماساژ در مراکز غیرمجاز ممکن است سبب افزایش درد، تشدید بیماری و حتی ایجاد عوارض اسکلتی و عضلانی و روحی و روانی شود.
منبع : Jamejamonline.ir