هنر چتر سازی در تایلند

تایلند یا سیام درجنوب شرقی آسیا و در همسایگی کشورهای میانمار، لائوس، کامبوج و مالزی واقع شده است. این کشور دارای 515 هزار کیلومتر مربع مساحت (معادل کشور اسپانیا) و بیش از 62 میلیون نفر جمعیت است که حدود 4 میلیون نفر آن را مسلمانان تشکیل می دهند. دین رسمی تایلند بودایی است. مردم تایلند را اهالی بومی و مهاجران (عموماً برده ها یا پناهنگان ویتنامی، لائوسی، کامبوجی و برمه ای یا میانماری) و همچنین مهاجران چینی، ژاپنی، هندی وایرانی تشکیل می دهند که به صورت یک نژاد مختلط در آمده اند.

کشور تایلند وارث تمدن باستانی دره ی رودخانه ی مکونگ است که بر اساس اشیاء سفالین، مفرغ، مهره های سنگی و شیشه ای به دست آمده، قدمت آن به چهارهزار سال پیش می رسد. از 1238 میلادی، تایلند یا سیام به صورت کشوری مستقل با حکومت پادشاهی اداره می شود.

اقتصاد تایلند بیشتر متکی برکشاورزی و صنایع وابسته به آن است. زیرا نزدیک به 70 درصد جمعیت آن در روستاها زندگی می کنند. با توجه به برخورداری تایلند از تمدن باستانی و نیزاهمیت بخش روستایی و جمعیت آن صنایع دستی و سنتی همگام با گسترش صنعت جهانگردی از رونق و اعتبار فوق العاده ای بهره مند شده است. مهمترین مرکز تولید فرآورده های دستی تایلند شهر شیانگ مِی و حومه ی آن واقع در فاصله ی 700 کیلومتری شمال پایتخت است که پس از بانکوک، دومین شهر بزرگ این کشور محسوب می شود.

تاریخچه ساخت چترهای آفتابی و تزئینی در تایلند
مردم تایلند معتقد هستند که بیش از یک قرن قبل راهبی بودایی در بوسانگ زندگی می کرد که برای عبادت و انجام مناسک و مراسم مذهبی به خارج از معبد و به شهرها و روستاهای اطراف سفر می کرد. در یکی از این سفرها مردی برمه ای برای راهب به عنوان هدیه و احترام یک چتر آورد تا او را از نور خورشید و باران محافظت نماید.

راهب برای آن مرد برکت طلبید و سپس از او پرسید: «آیا این چتر را خودت ساخته ای؟» مرد پاسخ داد:«بله ! من این چتر را با دستان خودم ساخته ام.» راهب از مرد برنامه ای خواست که او را به روستایشان ببرد تا از نزدیک به شیوه ساخت چتر آشنا گردد. بعد ازیک روز پیاده روی آنها به روستای مرد برمه ای رسیدند.

راهب در آنجا دید که مردان و زنان زیادی در حال ساخت چتر هستند. سپس راهب تمام موارد و لوازم مورد نیاز ساخت چتر و روشهای تهیه آنرا یادداشت کرد و به روستای خود بوسانگ بازگشت و در خانه خود چتری ساخت و بعد مردم بوسانگ را تشویق به ساخت و تهیه چتر کرد. اما در ابتدا روستاییان تمایل چندانی به ساخت چتر نداشتند تا اینکه افرادی که از شهرها و روستاهای دیگری به بوسانگ می آمدند تعدادی چتر خریداری کردند تا اینکه مردم بوسانگ کم کم علاقمند به ساخت چترهای بیشتری شدند. چرا که این کار سرگرمی سودآوری برای مردمان بوسانگ محسوب می گردید.

روش ساخت و تهیه چترهای آفتابی و تزئینی
 هنگامیکه به تایلند سفر می کنید در شهرهایی چون بوسانگ، شیانگ مِی و… زنانی را می بینید که مشغول ساخت و تهیه چتر می باشند. هر خانواده ممکن است در ساخت یک مرحله از چتر تخصص داشته باشند.

برای ساخت اسکلت چتر و بسته و باز شدن آن از چوب درخت کاج استفاده می کنند و برای دسته آن از چوب درخت خیزران استفاده می کنند. برای ساخت خود چتر از نوارهای پارچه ی پنبه ای به شکل طرح و قالب چتراستفاده می کنند که قبل از استفاده نهایی آنها را در حوضچه های مخصوصی قرار می دهند تا در آخر به شکل بسیار نازکی در می آیند که در آفتاب خشک نموده و سپس زنان بر روی آنها طرحهای تزئینی گوناگونی نقاشی می کنند و با نوعی چسب که از زرین درخت خرمالو تهیه شده آنها را بر روی اسکلت نهایی چتر می چسبانند.

چترها در طرحها، رنگ ها و اندازه های مختلفی ساخته می شوند. یک نوع چتر بسیار بزرگ ساخته می شود که برای انجام مراسم و جشن های خاص استفاده می گردد.

در سال 1941 روستاییان تعاونی ویژه فروش چترهای خود تشکیل دادند و به تدریج به پیشرفتهای خوبی دست یافتند. در حال حاضرساخت چتر با موفقیت بسیاری توسعه یافته تا جایی که رونق اقتصادی ناشی از صادرات و فروش چتر در خارج از کشور تایلند به خوبی نشان دهنده این موضوع می باشد، یکی از سوغاتی های مهم کشور تایلند همین چترهای زیبا و الوان می باشد. مردم تایلند هیچگاه خیرخواهی راهب پیر را از یاد نمی برند که این هنر را به آنها آموخت تا یکی از مهمترین مشاغل آنها در حال حاضر گردد.
منبع:نشریه بانو