دانستنی هایی شگفت آور درباره مورچه ها

قطب جنوب و چند جزیره پرت تنها مکان هایی هستند که مورچه های بومی ندارند

مورچه ها موجودات حیرت آوری هستند. آنها از هر ویژگی ای که به فکرمان برسد برخوردارند. برای مثال، ما می دانیم که مورچه ها بسیار قویند و قادرند باری به اندازه چند برابر وزن بدنشان را بلند کنند. همچنین می دانیم که مورچه ها حشراتی اجتماعیند و در کلنی ها زندگی می کنند. اما آیا می دانستید که کلنی مورچه ها می تواند هزاران کیلومتر وسعت داشته باشد؟ آیا می دانید که مورچه ها می توانند تبدیل به هیولاهای وحشتناکی شوند؟

در این مطلب واقعیات جالبی درباره بعضی از انواع مورچه ها و طول عمر آنها بیان می شود. برآوردی از تعداد مورچه هایی که بر روی زمین زندگی می کنند ارایه می گردد و درباره برخی از ویژگی های حیرت انگیز مورچه ها بحث می شود.

• مورچه ها حشراتی اجتماعی از خانواده فورمیسیدی (Formicidae) هستند. مورچه ها حدود 110-130 میلیون سال پیش، پس از ظهور گیاهان گلدار، از اجداد زنبورمانندشان تکامل یافته اند.

• برآورد می شود که حدود 22000 گونه مورچه وجود داشته باشد که بیش از 12500 گونه از آنها شناسایی شده اند.

• قطب جنوب و چند جزیره پرت تنها مکان هایی هستند که مورچه های بومی ندارند.

• باور بر این است که مورچه ها تا 25٪ وزن کل توده زنده جانوران خشکی را تشکیل داده اند. این رقم معادل وزن توده کل نژاد بشر است. به این ترتیب به ازای هر انسان 1 میلیون مورچه وجود دارد.

• رنگ بیشتر مورچه ها سیاه یا قرمز است، اما رنگ برخی از گونه ها سبز و یا فلزی است.

• مورچه ها می توانند 20 برابر وزنشان بار حمل کنند.

• مورچه ها می توانند کلنی هایی متشکل از کمتر از 100 مورچه تا کلنی هایی بسیار بزرگ داشته باشند. کلنی های بزرگ که مناطق وسیعی را اشغال می کنند حاوی میلیون ها مورچه هستند.

• اغلب در کلنی های مورچه ها، کار تقسیم می شود، اما کاری جمعی مشابه آن چه که در جوامع انسانی صورت می گیرد نیز برای حل مشکلات و حمایت از کل گروه انجام می شود.

• مورچه های «ملکه» در رأس کلنی های مورچه ها قرار دارند، آنها هزاران تخم می گذارند. نقش مورچه های نری که دران (drone) نامیده می شوند آمیزش با ملکه است. مورچه های ماده ای که توانایی تولید مثل ندارند، طبقات کارگر یا سرباز را تشکیل می دهند. آنها غذا پیدا می کنند، از ملکه و فرزندانش مراقبت می کنند، لانه می سازند، از کلنی مراقبت می کنند یا به دیگران حمله می کنند.

• مورچه های کارگر جستجوگر غذا می توانند تا 200 متر از لانه شان دور شوند و راه برگشتشان به کلنی را با دنبال کردن بویی که از سوی دیگران به جا گذاشته شده پیدا کنند.

مورچه ها بزرگ ترین مغز را در میان حشرات دارند

• فقط مورچه های ملکه ماده و نرها بال دارند. مورچه های ملکه پس از جفت گیری با یک نر بالشان می ریزد و به دنبال جای مناسبی برای پایه گذاری یک کلنی جدید می گردند.

• مورچه های ملکه بیش از 30 سال عمر می کنند. آنها طولانی ترین عمر را میان حشرات دارند. مورچه های کارگر 1 تا 3 سال زندگی می کنند، در حالی که نرها معمولاً تنها چند هفته زنده می مانند.

• مورچه ها گوش ندارند. مورچه ها گوش هایی به شکل مرسوم مانند گوش هایی که ما انسان ها داریم را ندارند بلکه آنها با ارتعاشات حسی می شنوند. وجود حس گرهای خاص در شاخک ها و پاهایشان به آنها کمک می کند ارتعاشات محیط زندگی شان را حس کنند.

• مورچه ها بزرگ ترین مغز را در میان حشرات دارند. مورچه ها دارای حدود 250000 سلول مغزی هستند که بیشتر از حشرات دیگر است.

• مورچه ها دو معده دارند. یک معده برای تغذیه خود مورچه کاربرد دارد در حالی که با معده دیگر مواد غذایی را با مورچه های داخل کلنی به اشتراک می گذارند.

• برخی از کلنی های مورچه ها بزرگ و شگفت آورند. برآورد می شود بزرگ ترین کلنی مورچه ها که تا کنون وجود داشته بیش از 5800 کیلومتر بوده. به عبارتی این کلنی بیش از چندین کشور از جمله ایتالیا، فرانسه و اسپانیا را در بر می گرفته است. این کلنی متعلق به یک گونه از مورچه آرژانتینی بوده است.

• مورچه ای موسوم به مورچه زامبی قارچی وجودد دارد. به این ترتیب که قارچی مورچه را آلوده می کند و آن را کنترل می کند به طوری که مورچه دنبال برگ می گردد و خودش را به آن متصل می کند. برگ مکان ایده آلی برای تولید مثل قارچی است. پس از این که عفونت به حد خاصی می رسد، سر مورچه را منفجر می کند و قارچ انگلی آزاد می شود.

• طول گونه های مورچه ها از 0.75 میلی متر تا 52 میلی متر است. اما طول بزرگترین مورچه ها حدود 3 تا 5 سانتی متر است. حتی بقایای فسیل شده برخی از مورچه ها نشان می دهد که طول آنها به 6 سانتی متر هم می رسیده.

• مورچه ها می توانند در محیط های خیس مثل سیلاب نیز زنده بمانند. مورچه ها از طریق ساختارهایی خاص به نام اسپیراکل تنفس می کنند. وقتی محیط مورچه ها خیلی مرطوب می شود، نظیر وقتی که سیل و یا برخی از بلایای طبیعی نازل می شود، آنها قادرند اسپیراکل هایشان را ببندند تا زنده بمانند. مورچه ها حتی می توانند برای مدتی زیر آب زنده بمانند.

• مورچه ها نمونه مثال زدنی از کار و کوششند.

• برخی از مورچه ها دارای بدنی شفافند. آنها می توانند به رنگ هر غذایی که می خورند درآیند.

• مورچه ها می توانند با اسید از خودشان دفاع کنند. بعضی از گونه های مورچه ها اسید می پاشند تا از شر رقبای ناخواسته محیطشان خلاص شوند یا از خودشان دفاع کنند. گونه هایی از مورچه ها از اسید برای دفاع از قلمروشان استفاده می کنند. گونه های آمازونی این نوع مورچه ها، اسید فرمیک را به گیاهان خاصی تزریق می کنند تا از رشد آنها و تخریب لانه هایشان جلوگیری کنند.

• برآورد می شود که کل مورچه های زنده حال حاضر جهان بین یک تا ده کوادریلیون (10،000،000،000،000،000) باشد.

• مورچه ها می توانند گاز بگیرند و یا نیش بزنند. مورچه های گلوله، دردناک ترین نیش را میان حشرات دارند، هر چند نیش آنها مانند نیش مورچه جک بلوز استرالیا کشنده نیست.

منابع : biology.about.com
sciencekids.co.nz