چند نکته مهم درباره پرورش بونسای

تا به حال چیزی درباره پرورش بونسای شنیده اید؟ بونسای یک روش پرورش درخت در ابعاد کوچک و در گلدان است. مقاله پیش رو به چند نکته حیاتی و بسیار مهم درباره پرورش درخت به سبک بونسای اشاره می‌کند.

حتماً همه شما در گلفروشی‌ها و آپارتمان‌ها با بونسای برخورد داشته‌اید. یک درخت کامل که تمام ویژگی‌های درخت معمولی را داشته اما در اندازه یک گل زینتی و رو میزی کوچک است. حالا که بحث پرورش بونسای است باید بدانید بونسای اسم این درخت‌ها نیست، بلکه بونسای نام یکی هنر ژاپنی است. در این هنر بسیار زیبا تقریباً تمام درختان را می‌توان با مهارت‌های خاصی در ابعاد بسیار کوچک پرورش داد.

انتخاب درخت مناسب

همانطور که گفته شد تقریباً همه درختان را می‌توان با روش بونسای پرورش داد اما بهتر است درختی که انتخاب می‌کنید از درختانی باشد که با آب و هوا و اقلیم محل زندگی شما همخوان باشد. دما و میزان نوری که درختان نیاز دارند در رشد آن‌ها تأثیر زیادی دارد و قبل از انتخاب درخت باید به این مسئله توجه کافی داشته باشید.

درخت‌های مناسب برای بونسای

از جمله درخت‌هایی که برای پرورش دادن به روش بونسای مناسب هستند و به مبتدیان این هنر پیشنهاد می‌شود می‌توان به انواع بونسای نارون، سرو، یاسمن، افرای ژاپنی، زالزالک و شیرخشت اشاره کرد. بونسای درختان مرکب نیز یکی از گزینه‌هاست، اما به دلیل اینکه شرایط نگهداری از آن‌ها بسیار سخت است و نیازمند اطلاعات و تجربه زیادی است گزینه خوبی برای افراد مبتدی نیست.

روش پرورش بونسای

برای پرورش بونسای می‌توان از راه‌های مختلفی استفاده کرد که هر کدام ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند.

۱. پرورش بذر

پرورش بونسای از بذر کاری بسیار زمان بر است و پیچیدگی زیادی دارد. در این روش ابتدا باید بذر مناسب با شرایط اقلیمی و آب هوایی محیط مورد نظرتان را تهیه کنید. همچنین باید از ویژگی‌های درخت انتخاب شده اطلاعات کافی به دست بیاورید و خاک، گلدان و شرایط مورد نیاز همان درخت را برای آن فراهم کنید.

با این روش اگرچه ممکن است تا حدود ۵ سال زمان ببرد تا درخت شما آماده دریافت روش‌های بونسای شود، اما در طول این مدت فرصت کافی برای تقویت ریشه و ساقه درخت در اختیار شماست و در آینده از استحکام بیشتری برخوردار خواهند بود.

۲. پرورش از طریق قلمه

در این روش که حتماً باید با مشورت یا همکاری کارشناس و افراد با تجربه باشد، پرورش بونسای با سرعت بیشتری همراه است. از طرفی دیگر، چون درخت هنوز رشد قابل توجهی نداشته است شکل دادن به درخت و نوع تربیت آن بسته به سلیقه خود شماست.

۳. پرورش نهال وحشی

همخوان کردن نهال وحشی با محیط جدید و رشد در فضای گلدان کاری است که نیاز به مهارت‌های خاصی دارد. دقت داشته باشید که در انتخاب نهال وحشی باید نهال‌های جوان را انتخاب کنید زیرا درخت‌های قدیمی و مسن با شرایط جدید گلدان همراه نمی‌شوند و پس از مدتی از بین می‌روند.

نهال‌های پر شاخه و پایین درخت که سالم هستند، بهترین گزینه‌ها برای قلمه زدن به شمار می‌آیند. نکته مهم‌تر این است که باید سعی کنید ضخیم‌ترین شاخه را به عنوان ساقه اصلی بونسای انتخاب کنید.

۴. پرورش نیمه نهال

راحت‌ترین روش پرورش بونسای، پرورش نیمه نهال‌های تمرین داده شده است که در گلفروشی‌ها و گلخانه‌ها به فروش می‌رسند. در این روش تنها کاری که باید انجام بدهید رعایت اصول نگه داری و هرس درخت است.

به علت زمان بر بودن و زحمت زیادی که پرورش بونسای نیاز دارد، هزینه زیادی برای خرید نیمه نهال باید پرداخت کنید. این هزینه صرف زحمت‌های چند ساله مربی قبلی بونسای است.

نکات مهم 

حتماً تا اینجای کار متوجه شده‌اید که درخت‌ها در روش بونسای بسیار زودرنج هستند و نگه داری از آن‌ها بسیار سخت است. برای موفق شدن در پرورش بونسای حتماً باید مراحل کاشت و تربیت را از کارشناسان با تجربه فرا بگیرید، اما نکات مهم دیگری نیز هستند که رعایت آن‌ها در حفظ درخت زیبای شما به کمکتان می‌آیند:

۱. گلدان مناسب

انتخاب گلدان خیلی مهم است. گلدان درخت هم باید ابعاد کوچکی داشته باشد تا از رشد بیش از حد درخت جلوگیری کرده و در عین حال فضای کافی برای تغذیه ریشه‌های درخت را نیز فراهم کند. این کار را با دقت انجام دهید چون عوض کردن گلدان همیشه تا حدی به گیاهان و درخت بونسای آسیب وارد می‌کند.
گلدان‌های خیلی بزرگ باعث می‌شوند درخت شما کوچک به نظر برسد. همچنین در هنگام خرید دقت کنید که در زیر گلدان سوراخ وجود داشته باشد. این سوراخ‌ها مانع پوسیدن ریشه‌ها می‌شوند.

۲. خاک مناسب

خاک باغچه اصلاً مناسب درخت‌های بونسای نیست. بهتر است از خاک‌های مخصوص با کود‌های غیر طبیعی برای این کار استفاده کنید. نکته مهم‌تر درباره خاک بونسای این است که نمی‌توان برای تمام درختان بونسای از یک نوع خاک خاص استفاده کرد زیرا هر نوع درختی که برای پرورش بونسای استفاده می‌شود باید خاک مخصوص به خود را داشته باشد. به عنوان مثال، خانواده مخروطیان نیاز به خاک خشک‌تری دارند و در خاک آن‌ها باید از خرده های سفال یا شن استفاده کرد و این نوع خاک فقط مخصوص مخروطیان است.

۳. زمان مناسب

فصل بهار برای خرید درخت بونسای مناسب‌تر است. درخت برای جا به جا شدن و هماهنگی با فضای جدید باید آماده باشد و این آمادگی در فصل بهار بیشتر به نظر می‌رسد. در صورتی که در زمان مناسب جا‌به‌جایی اتفاق نیفتد در رشد و استحکام درخت مشکل ایجاد می‌شود.

۴. سرپا نگه دارید

بعضی از درخت‌ها متناسب با شرایطی که برای رشد دارند در گلدان به خوبی نمی‌ایستند. راه کار ساده است! با چند سیم مفتولی نازک، اما مستحکم می‌توانید درخت را سر پا نگه دارید.

۵. آبیاری ممنوع

روز‌های قبل از تعویض گلدان به درخت کمتر آب بدهید. اگر خاک گلدان خشک‌تر باشد جابه جایی راحت‌تر است.